បុណ្យអាសាឡ្ហបូជា
ប្រារព្ធនៅថ្ងៃ ១៥កើត ពេញបូណ៌ ខែអាសាឍ
ពិធីបុណ្យនេះប្រារព្ធស្រដៀងគ្នានឹងពិធីបុណ្យមាឃបូជា វិសាខបូជា និងអស្សយុជបូជា ខុសគ្នាតែថ្ងៃខែឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ សូមពុទ្ធបរិស័ទបង្អោនចិត្តជ្រះថ្លាគោរពបូជាដល់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ដែលជាអគ្គបុគ្គល ជាបូជារហបុគ្គលក្នុងលោក រកបុគ្គលណាមួយប្រៀបផ្ទឹមគ្មាន។
តើព្រឹត្តិការណ៍នៃបុណ្យអាសាឡ្ហបូជាមានសេចក្តីពិស្តារយ៉ាងណា?
បុណ្យអាសាឡ្ហបូជា ជួនកាលហៅថា បុណ្យកំណើតព្រះធម៌ គឺជាថ្ងៃដ៏សំខាន់សម្រាប់ពុទ្ធបរិស័ទទូទាំងសកលលោក។ ពិធីបុណ្យនេះប្រារព្ធឡើងក្នុងថ្ងៃ ១៥កើត ពេញបូណ៌ ខែអាសាឍ ដែលខាងចន្ទគតិភាគច្រើនគឺធ្លាក់ចំខែកក្កដា។ ពុទ្ធបរិស័ទប្រារព្ធឡើងដើម្បីគោរពរំលឹកដល់ព្រឹត្តិការណ៍ ៥យ៉ាងដែលកើតឡើងចំពោះព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធបរមគ្រូនៃយើងដែលមានសេចក្តីពិស្តារដូចខាងក្រោមនេះ៖
១-ទ្រង់ចុះចាប់បដិសន្ធិ
ព្រះពោធិសត្វលោកបានបំពេញបារមីដែលជាពុទ្ធការកធម៌រហូតមកដល់អត្តភាពជា ព្រះវេស្សន្ដរ បានបំពេញទានបារមីដ៏ប្រសើរ ហើយបានចុតិ រួចយាងទៅចាប់បដិសន្ធិក្នុងស្ថានតុសិតមានឈ្មោះថា សន្តុសិតទេវបុត្រ ។ ក្រោយមក ទេវតាទាំងឡាយមួយសែនចក្រវាលបានដឹងថា សន្តុសិតទេវបុត្រនឹងបានត្រាស់ជាព្រះពុទ្ធមួយអង្គក្នុងលោក ទើបបាននាំគ្នាចូលទៅអារាធនាព្រះពោធិសត្វឲ្យចុះចាប់បដិសន្ធិក្នុង មនុស្សលោក ។ ព្រះពោធិសត្វមិនទាន់ទទួលពាក្យប្ដេជ្ញារបស់ទេវតានោះទេ ហើយសម្លឹងមើលមហាវិលោកនៈទាំង៥គឺ កាល១ ទ្វីប១ ប្រទេស១ ត្រកូល១ ព្រះមាតា១ ។
-
កាលៈ ជាធម្មតាព្រះពុទ្ធទាំងឡាយ ព្រះអង្គមិនត្រាស់ដឹងក្នុងអាយុកាលនៃមនុស្សលើសពីមួយសែនឆ្នាំ និងតិចជាងមួយរយឆ្នាំ ។ ព្រះពោធិសត្វតែងតែចុះមកត្រាស់ដឹងក្នុងលោក មនុស្សមានអាយុចន្លោះពី១រយឆ្នាំទៅ១សែនឆ្នាំ ។
-
ទ្វីបៈ ព្រះពុទ្ធទាំងឡាយទ្រង់ត្រាស់ដឹងក្នុងជម្ពូទ្វីបតែម្យ៉ាងប៉ុណ្ណោះ ។
-
ប្រទេសៈ ព្រះពុទ្ធទាំងឡាយទ្រង់ត្រាស់ដឹងក្នុងមជ្ឈិមប្រទេសប៉ុណ្ណោះ ។
-
ត្រកូលៈ ព្រះពុទ្ធទាំងឡាយមិនបដិសន្ធិក្នុងត្រកូលវេស្សៈ និងសូទ្រៈឡើយ ។ លោកបដិសន្ធិតែក្នុងត្រកូលក្សត្រ និងត្រកូលព្រាហ្មណ៍ប៉ុណ្ណោះ ។
-
ព្រះមាតាៈ ពុទ្ធមាតាមិនមែនជាអ្នកមានលក្ខណៈឡេះឡោះ មិនសេពសុរាជាដើម ជាអ្នកសាងបារមីធម៌មួយសែនកប្បមកហើយ និងជាអ្នកមានសីល៥ ស្អាតបរិសុទ្ធជានិច្ច ។
បន្ទាប់ពីព្រះពោធិសត្វរមិលមើលមហាវិលោកកនៈទាំង៥ហើយ ទ្រង់ឃើញជម្ពូទ្វីបជាមង្គលចក្រវាល ឃើញកបិលពស្តុនគរ ស្ថិតនៅក្នុងមជ្ឈិមប្រទេស ឃើញត្រកូលក្សត្រដ៏ល្អ ឃើញព្រះមាតាដ៏បវរក៏បង្អោនចិត្តមកបដិសន្ធិក្នុងមនុស្សលោក គឺក្នុងត្រកូលក្សត្រព្រះបាទ សុទ្ធោទនៈ និងព្រះនាងសិរិមហាមាយា ជាគោតមគោត្រ ។
ព្រះពោធិសត្វ ចុះចាប់បដិសន្ធិក្នុងផ្ទៃព្រះនាងសិរិមហាមាយានៅថ្ងៃ១៥កើតពេញ បូណ៌មី ខែអាសាឍ មុនពុទ្ធសករាជ៨០ឆ្នាំ និង១០ខែ ។ ក្នុងខណៈព្រះពោធិសត្វចុះចាប់បដិសន្ធិនោះ លោកធាតុទាំង១សែនចក្រវាលកម្រើករំពើកញាប់ញ័រ។ អានបន្ត...
២-ទ្រង់ចេញសាងផ្នួស
កាលព្រះអាទិត្យអស្ដង្គតទៅ ព្រះពោធិសត្វយាងចុះទៅស្រង់ទឹកក្នុងស្រះមង្គលបោក្ខរណី រួចហើយឡើងគង់លើផ្ទៃថ្មមង្គលសិលា ។ កាលនោះ ព្រះបាទសុទ្ធទនៈបញ្ជូនដំណឹងឲ្យទ្រង់ជ្រាបនូវការប្រសូត បុត្រ ។ ព្រះពោធិសត្វក៏ពោលឡើងពេលនោះថា «អន្ទាក់កើតឡើងហើយ ចំណងកើតឡើងហើយ ដល់អាត្មាអញ !» ។ រាហុលកុមារប្រសូតនៅថ្ងៃអាទិត្យ ១៥កើត ខែអាសាឍ ។
កាលរាជបុរសត្រលប់ទៅវិញ យកដំណឹងនៃការពោលនោះដល់ព្រះបាទសុទ្ធោទនៈ ទ្រង់ក៏ដាក់ឈ្មោះព្រះរាជនត្តាថា រាហុលកុមារ ។ ព្រះពោធិសត្វ មានបរិវារហែហមយ៉ាងច្រើន ទ្រង់យាងចូលក្នុងព្រះនគរវិញ ។ ទ្រង់ឡើងទៅកាន់ប្រាសាទដ៏មានសិរី ទ្រង់នឿយណាយក្នុងគ្រឿងអលង្ការគ្រប់ប្រភេទ មិនមានចិត្តត្រេកអរក្នុងរបាំទាំងឡាយ ហើយក៏ចូលកាន់និទ្ទ្រាផ្ទំលក់មួយភ្លែកទៅ ។ ស្រីរបាំទាំងឡាយ ពេលឃើញព្រះពោធិសត្វទ្រង់ផ្ទំលក់ ក៏គិតថា «តើយើងនាំគ្នាលេងរបាំដើម្បីអ្នកណាទៀត បើព្រះអយ្យបុត្រផ្ទំលក់ហើយនោះ» ស្នំទាំងឡាយក៏នាំគ្នាពន្លត់ភ្លើង ហើយដេកលក់ទាំងអស់គ្នាទៅ ។
កាលព្រះពោធិសត្វភ្ញាក់រលឹកឡើងវិញ ទ្រង់អង្គុយពែនភ្នែនលើសេយ្យាសនា សម្លឹងមើលទៅស្រីរបាំទាំងនោះ ដែលមានអាការៈដូចសាកសព ស្រីខ្លះដេកហៀរទឹកមាត់ ខ្លះទៀតសង្កៀតធ្មេញ ខ្លះដេកចំហមាត់ ខ្លះដេកផ្កាប់មុខ ខ្លះដេករបូតសំពត់ ។
កាលព្រះពោធិសត្វឃើញយ៉ាងនោះ ក៏នឿយណាយក្នុងបញ្ចកាមគុណ មានបំណងចេញសាងផ្នួស ស្វែងរកមោក្ខធម៌ ដែលនាំឲ្យរួចផុតពី ជាតិ ជរា ព្យាធិ និង មរណៈ ក៏ស្ដេចយាងទៅបន្ទប់យាយឆន្នអាមាត្យ ហើយក៏ដាស់ឆន្នឲ្យក្រោកឡើង ។
នាយឆន្នក៏សួរថា «អ្នកណាគេហ្នឹង ?» ។
ព្រះពោធិសត្វៈ «យើងជាព្រះអយ្យបុត្រ» ។
នាយឆន្នៈ «ព្រះអង្គស្ដេចយាងមានការអ្វី ?» ។
ព្រះពោធិសត្វៈ «យើងមានបំណងទៅសាងផ្នួសចូលអ្នករៀបចំរាជរថឲ្យយើង» ។
នាយ ឆន្នអាមាត្យទៅរៀបចំសេះកណ្ឋកៈ ដោយរៀបចំតាក់តែងគ្រឿងអលង្ការយ៉ាងស្រស់ស្អាត ។ ពេលនោះ សិទ្ធត្ថពោធិសត្វមានចិត្តរីករាយអធិដ្ឋាននូវចិត្តយ៉ាងមាំក្នុង ការចេញសាងបព្វជ្ជា ។ គ្រានោះ ព្រះពោធិសត្វមានបំណងយាងចូលទៅមើលព្រះរាជបុត្រដែលទើបប្រសូតមកបាន ចំនួន៧ថ្ងៃ ទើបស្ដេចយាងចូលទៅក្នុងបន្ទប់ព្រះនាងយសោធរា ។ ស្រាប់តែព្រះនាងយសោធរាយកព្រះហស្តដាក់ជិតព្រះរាជបុត្រ មិនអាចឲ្យព្រះអង្គចាប់លើករាជបុត្របាន ។ ព្រះពោធិសត្វទ្រង់ត្រិះរិះថា «ប្រសិនបើអាត្មា អញលើករាជបុត្រសោត ប្រាកដជាព្រះនាងទេពីនឹងភ្ញាក់មិនខាន នាំឲ្យអាក់ខានក្នុងការចេញបួសរបស់អាត្មាអញ បើដូច្នោះមានតែអាត្មាអញចេញសាងផ្នួសសិន កាលណាអាត្មាអញបានត្រាស់ជាព្រះពុទ្ធហើយ អាត្មាអញនឹងត្រលប់មកមើលរាជបុត្រវិញ» ។
ព្រះពោធិសត្វ ចុះចាកប្រាសាទយាងទៅសាងផ្នួស បន្ទាប់ពីរាជបុត្ររបស់ព្រះអង្គគឺ រាហុលកុមារ ប្រសូតបានចំនួន៧ថ្ងៃ (តែក្នុងន័យខ្លះបញ្ជាក់ថា ព្រះពោធិសត្វចេញបព្វជ្ជានៅថ្ងៃដែលរាហុលប្រសូតនោះឯង) ។ ព្រះពោធិសត្វធ្វើដំណើរចេញពីនគរអស់ចម្ងាយផ្លូវចំនួន៣០យោជន៍ គឺ៤៨០គីឡូម៉ែត្រ រហូតដល់ស្ទឹងអនោមា ក៏បានសាងផ្នួសត្រង់ស្ទឹងនោះឯង ។ ព្រះពោធិសត្វចាប់ដាវដោយព្រះហស្តស្ដាំ ចាប់ផ្នួងសក់ដោយព្រះហស្តឆ្វេង ហើយកាត់ព្រះកេសា បន្សល់ទុកត្រឹមពីរធ្នាប់ដែលវិលទៅខាងស្ដាំ (ព្រះកេសារបស់ព្រះអង្គ ចាប់តាំងពី កាត់មកនៅត្រឹមពីរធ្នាប់រហូត មិនមានការដុះបន្ថែមទៀតឡើយ រហូតអស់ព្រះជន្ម មិនត្រូវការកាត់ មិនត្រូវការកោរ) ។ ព្រះពោធិសត្វកាត់ព្រះកេសាហើយកាលណា ទ្រង់អធិដ្ឋានថា «ប្រសិនបើអាត្មាអញនឹងបាន ត្រាស់ជាព្រះពុទ្ធពិតប្រាកដមែន សូមឲ្យកេសានេះស្ថិតជាប់នៅលើអាកាសមិនធ្លាប់មកលើផែនដីឡើយ» ។
ពេលនោះ ព្រះពោធិសត្វបោះទៅព្ធដ៏អាកាសស្រាប់ព្រះកេសាជាប់នៅនឹងថ្កល់ក្នុងអាកាសនោះ ។ សក្កទេវរាជ ឃើញភាពអស្ចារ្យដោយទិព្វចក្ខុ ក៏ស្ដេចយាងមកទទួលកេសានោះទៅបញ្ចុះទុកក្នុង ចូឡាមណិចេតិយ នាស្ថានតាវតិង្ស ។ ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ទ្រង់សាងព្រះផ្នួសនៅថ្ងៃចន្ទ ១៥កើតពេញបូណ៌មី ខែអាសាឍ ក្នុងព្រះជន្ម២៩វស្សា ។ អានបន្ថែម...
៣-ទ្រង់សំដែងបឋមទេសនា
The Dhammacakkappavattana Sutta is the first teaching given by the Buddha after he attained enlightenment. According to Buddhist tradition, the Buddha attained enlightenment and liberation while meditating under the Bodhi Tree by the Nerañjarā river in Bodh Gaya. Afterwards, he remained silent for forty-nine days. According to MN 26 and MĀ 204, after deciding to teach, the Buddha initially intended to visit his former teachers, Āḷāra Kālāma and Uddaka Rāmaputta, to teach them his insights, but they had already died and born in a place where it is not apt to preach or they were deaf, so he decided to visit his five former companions. On his way, he encountered a spiritual seeker named Upaka. The Buddha proclaimed that he had achieved full awakening, but Upaka was not convinced and "took a different path”. The Buddha then journeyed from Bodhgaya to Sarnath , a small town near the sacred city of Varanasi in central India. There he met his five former companions, the ascetics with whom he had shared six years of hardship (known as Pañcavaggiya). His former companions were at first suspicious of the Buddha, thinking he had given up his search for the truth when he renounced their ascetic ways. But upon seeing the radiance of the Buddha, they requested him to teach what he had learned. Thereupon the Buddha gave the teaching that was later recorded as the Dhammacakkappavattana Sutta, which introduces fundamental concepts of Buddhist thought, such as the Middle Way and the Four Noble Truths.
4-The Birth of Sangha
The Sangha means the Buddhist community of ordained monks and nuns. After listing and understanding the Dhammacakkappavattna Sutta, the five former companions requested the Buddha to give them the ordination as Bhikkhus (monks). The Buddha ordained them as the Ehibhikkhus. The Dhamma and Sangha appeared in the world since that time. So, the Triple Gem: The Buddha, the Dhamma and the Sangha start existing in the world.
Ehibhikkhu, Ehi-bhikkhu:
Ehibhikkhu according to Buddhaghosa in his commentary on the Vinaya: “An ehibhikkhu is someone who has received monkhood and the ehibhikkhu-ordination merely by the Lord’s words: ‘Come, monk’. For the Lord, having seen a person who has attained the qualification for ehibhikkhu-hood, having touched him with his golden hand from his red robe made of rags, says to him, uttering his brahma-sound: ‘Come, monk, follow the religious life to the complete destruction of suffering’. At the same moment that the Lord utters these words the outward signs of a householder disappear, the entrance into religious life as well as ordination are effected and he becomes bald and dressed in (the three) yellow robes, having dressed himself with one of these, having covered himself with another, having placed one over his (right) shoulder, over his left shoulder he hangs his bowl of clay, which has the colour of the blue lotus—thus, with the said eight requisites fastened on his body, he stands there, looking like a senior monk who has spent sixty yearly rain-retreats, possessed of good behavior, having the Buddha as his teacher and his preceptor, honoring the fully enlightened one”. “Wisdom Library”
5- The Miracle at Savathi
According to the Pali version of the story, in the Buddha's time, a wealthy treasurer suspended a sandalwood bowl in the air with a cord. hoping to find an enlightened being who can fly up and take it. For six days, teachers from six other religious sects attempted to trick the treasurer into giving them the bowl, but failed. On the seventh day, news of this reached one of the Buddha's disciples, Pindola Bharadvaja, who then proceeded to fly up and take the bowl, thus converting the treasurer to Buddhism. While on his way back to the monastery, he was asked by people who missed the miracle to perform it again, which he did.
When the Buddha hears about this, he reprimands Pindola for doing this, and lays down a rule forbidding monk from using supranormal powers for such purposes. Upon hearing that the Buddha laid down a rule forbidding his monks from showing off miracles, six jealous teachers from rival religious sects try to win back followers by publicly challenging the Buddha to a miracle tournament, thinking he would refuse to perform one.
In the Sanskrit account of the event, the sandalwood bowl story is absent and the six jealous teachers, confident in their own supranormal powers, challenge the Buddha to a miracle contest on their own accord in hopes of regaining followers.
The Miracle Tournament
According to the Pali account of the story, the six rival teachers go to King Bimbisara of Magadha to sponsor the contest. To the rival teachers' surprise, the Buddha accepts the challenge, stating that the rule forbidding miracles applied to his monks but not to him, in the same way that subjects are forbidden from picking from the royal orchard, but not the king himself. In the Sanskrit version of the story, the rival teachers go first to King Bimbasara to host the contest but are turned down, and then go to King Pasenadi of Kosala who agrees to host the tournament if the Buddha agrees. In this version, the Buddha advises his followers against doing such miracles, but states he will do this miracle because all Buddhas are supposed to perform the twin miracle.
The Buddha declares that he will perform the miracle at the foot of a mango tree in Savatthi on the full moon day of Asalha Puja in four months time. According to the Pali version of the story; the rival teachers, desperate to avoid the contest, uproot all of the mango trees in the area prior to the miracle tournament. On the day of the tournament, a royal gardener finds a mango on the floor that he prepares to give to the king, but upon seeing the Buddha walk by, he gives it to the Buddha instead. When the time of the miracle contest approaches, the Buddha eats the mango and plants the seed in front of the city gate, after washing his hands over the area, a full mango tree immediately grows. In the Sanskrit version of the event, the mango story is absent, but the Buddha instead performs other precursor miracles in the days prior to the tournament, including manipulating air to put out a fire and restoring the hands and feet of King Pasenadi's brother, who lost his hands and feet for a crime he didn't commit.
The Buddha starts by creating a jeweled walkway in midair and prepares to perform the miracle for the crowd of observers, but is interrupted by several of his disciples, who ask to perform a miracle in his place to save him the trouble. The disciples each propose a different miracle for them to perform in the Buddha's place but he refuses each request. Finally, Maha Moggallana, the Buddha's chief disciple foremost in psychic powers, offers to perform a miracle in his place but the Buddha still refuses. He then states that he must perform the miracle himself, as it is one of the duties of a Buddha. Standing on top of the jeweled walkway, the Buddha enters a meditative state and emits fire from the top half of his body and streams of water from the lower half and then starts alternating the fire and water between the positions, creating an array of six colors. The fire and water then shoot up to illuminate the cosmos to the applause of the audience while the Buddha teaches the Dhamma to the observers as he walks along on the jeweled walkway. The Sanskrit version also includes the Buddha creating several duplicates of himself that fill the air during the miracle, with some walking, lying down, and sitting.
At the conclusion of the miracle, it is the rival religious leaders' turn to perform a miracle but they are unable to move. A strong wind knocks down the pavilion they prepared for the tournament and the rival teachers flee, with one committing suicide. The Buddha continues the miracle and proceeds to create a single duplicate of himself and then have the duplicate ask him questions which he would in turn answer in order to teach the observing audience.
Following the miracle, the Buddha is said to have ascended to Tavatimsa Heaven for three months to spend his rains-retreat and teach his deceased mother the Abhidhamma, in accordance with what all Buddhas are believed to have done after performing the miracle.